Vietstock - Cấm mua bán vàng bằng tiền mặt, tốt nhưng rất tiếc?
Đề xuất bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt đối với các giao dịch mua bán vàng là tốt và cần thiết, nhưng khó thực hiện. Nếu thực thi, người tiêu dùng sẽ phản ứng đầu tiên, chứ không phải doanh nghiệp - theo chuyên gia.
Nhằm minh bạch hoạt động kinh doanh vàng, Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) vừa kiến nghị Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu trình cấp thẩm quyền quy định bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt đối với các giao dịch mua bán vàng, đồng thời quy định cơ chế kiểm soát các giao dịch này.
Các chuyên gia thuế, chuyên gia kinh tế và chuyên gia trong lĩnh vực vàng đã có những quan điểm, góp ý khác nhau trước đề xất này.
Khó khả thi, khiên cưỡng?
Trao đổi với phóng viên, ông Huỳnh Trung Khánh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, cố vấn Hội đồng Vàng thế giới tại Việt Nam, dẫn số liệu của Tổng cục Thuế cho hay, đến nay cả nước có 5.835 cơ sở kinh doanh vàng bạc triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Con số này chiếm đến 80-90% số đơn vị của ngành kinh doanh vàng bạc, cho thấy bước đầu đã kiểm soát được các đơn vị kinh doanh.
“Giờ ngành thuế lại muốn phải chuyển khoản, không thanh toán bằng tiền mặt với các giao dịch mua bán vàng là không khả thi.
Người tiêu dùng sẽ phản ứng đầu tiên, chứ không phải doanh nghiệp. Nếu mua số lượng vàng lớn hay mua vàng miếng SJC thì có thể áp dụng; nhưng nếu chỉ mua nhỏ lẻ như vàng chỉ, vàng nữ trang sẽ khó thực hiện. Bởi lẽ, không phải ai cũng có tài khoản, thẻ tín dụng”, ông Khánh cho hay.
Vị chuyên gia cũng đặt câu hỏi: Trên thực tế, chưa có ngành kinh doanh nào áp dụng quy định thanh toán không dùng tiền mặt hoàn toàn, vậy tại sao lại muốn lấy ngành vàng để áp dụng?
“Nếu đề xuất này được thực thi, còn “siết” hơn cả Nghị định 24 (về quản lý hoạt động kinh doanh vàng - PV).
Trong khi, trên thế giới, các nước chỉ khuyến khích bớt sử dụng tiền mặt, chứ chưa có quốc gia nào đưa quy định 100% mặt hàng nào đó không được mua bán bằng tiền mặt”, ông Khánh nói.
Kiến nghị bắt buộc không dùng tiền mặt mua, bán vàng. Ảnh: Minh Hiền |
Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho rằng, nếu bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt đối với các giao dịch mua bán vàng cũng không tác động nhiều đến thị trường, không khiến thị trường vàng trầm lắng.
“Nếu dùng biện pháp hành chính bắt buộc trong thanh toán giao dịch vàng miếng không dùng tiền mặt nhằm kiểm soát thị trường vàng, nó sẽ đi “ngầm” hết. Hơn nữa, việc kinh doanh vàng trang sức mỹ nghệ đang tiến tới ngành kinh doanh không có điều kiện, giờ lại đề xuất không dùng tiền mặt với giao dịch mua bán vàng là mâu thuẫn”, ông Khánh phân tích thêm.
Dù đánh giá đề xuất của Tổng cục Thuế là rất minh bạch, cần thiết và tốt, nhưng chia sẻ với chúng tôi, PGS (HN:PGS). TS Ngô Trí Long - chuyên gia kinh tế, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, đề xuất hơi khiên cưỡng, rất ít tính khả thi.
Theo ông, các nước không dùng tiền mặt là xu hướng chung, nhưng với những người dân nông thôn, vùng sâu, vùng xa chỉ mua nửa chỉ hay 1 chỉ vàng cũng phải thanh toán qua tài khoản thì rất khó. Bởi, muốn thanh toán không dùng tiền mặt phải có phương tiện như điện thoại thông minh.
“Tốt nhất, Ngân hàng Nhà nước nên quy định, mua bán vàng bao nhiêu tiền trở lên mới phải thanh toán qua tài khoản, điều đó mới khả thi. Có thể quy định giao dịch vàng trên 100 triệu đồng mới cần thanh toán không dùng tiền mặt; còn với những giao dịch ít, chỉ mua vài chỉ thì vẫn có thể thanh toán bằng tiền mặt”, ông Long đề xuất.
Nên thực hiện thí điểm
Chia sẻ quan điểm với phóng viên, ông Nguyễn Văn Được, Ủy viên BCH Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín, cho rằng nền kinh tế càng minh bạch, nhà nước càng quản lý được các giao dịch càng tốt.
Do đó, nếu thực hiện được việc thanh toán không dùng tiền mặt sẽ rất tốt, thuận lợi cho các bên giúp công tác quản lý, thu nộp thuế, cũng như điều hành vĩ mô của nhà nước sẽ thuận tiện, minh bạch hơn. Khi đó, việc thu thuế sẽ công bằng, bình đẳng hơn giữa các đơn vị với nhau.
“Hiện chúng ta cũng không kiểm soát được số lượng, giao dịch mua bán vàng trong dân là bao nhiêu. Đáng lẽ, phải thực hiện lâu rồi, chứ không phải bây giờ mới đề xuất”, vị chuyên gia thuế nói.
Theo ông Được, pháp luật thuế hiện nay chỉ quy định phải thanh toán không dùng tiền mặt từ 20 triệu đồng đối với các tổ chức để được khấu trừ và tính vào chi phí, chưa có quy định với các giao dịch kinh doanh vàng. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước phải vào cuộc, việc ban hành văn bản pháp luật sẽ phù hợp hơn.
Tuy nhiên, ông Được lo ngại vấn đề hạ tầng, sự hiểu biết của người dân với việc thanh toán không dùng tiền mặt còn hạn chế. Vì thế sẽ bị gián đoạn, hạn chế trong các giao dịch mua bán vàng bởi không phải ai cũng biết giao dịch chuyển khoản.
“Người có vàng, nhất là những người cao tuổi, nông dân… chưa hẳn ai cũng có tài khoản ngân hàng, nhưng đây là số ít. Nếu chúng ta chấp nhận bỏ qua một số ít bị thiệt thòi, chưa tiếp cận được để đạt được mục tiêu lớn hơn thì chính sách này vẫn nên thực hiện”, ông Được cho hay.
Ông Nguyễn Văn Thức - chuyên gia cấp cao về Thuế và Kế toán, cố vấn cấp cao Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Kế toán Hà Nội góp ý, nên có khảo sát, đánh giá hoặc có thể triển khai thí điểm trước khi thực hiện trên diện rộng. Từ đó, nếu cần sửa đổi gì có thể sửa, tránh được những bất cập trong quá trình thực thi.
Nguyễn Lê