Trong diễn biến liên quan, tháng 12/2023, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã ra công văn ngăn chặn hoạt động hợp tác đầu tư - hoạt động có thể khiến các nhà đầu tư hiểu nhầm CTCK có chức năng nhận tiền gửi như tổ chức tín dụng. Số dư tiền gửi khách hàng tại các CTCK ghi nhận hơn 100.000 tỷ đồng
Theo dữ liệu từ FiinTrade và dữ liệu được tác giả thu nhập được, tại thời điểm 31/3/2024, số dư tiền gửi khách hàng của 55 công ty chứng khoán trên thị trường đạt hơn 100.000 tỷ đồng. Đây là quý 4 liên tiếp số dư tiền gửi nhà đầu tư tại CTCK ghi nhận tăng so với quý trước.
Trong đó, chủ yếu là tiền gửi của nhà đầu tư giao dịch chứng khoán theo phương thức công ty chứng khoán quản lý.
| TOP 10 công ty chứng khoán nắm giữ nhiều tiền gửi từ nhà đầu tư, thời điểm quý 1/2024 (Nguồn: Tổng hợp BCTC các CTCK) |
Với con số hơn 100.000 tỷ đồng, số dư tiền gửi tương đương với giai đoạn VN-Index đạt đỉnh 1.528 điểm vào tháng 1/2022. Tại giai đoạn “bùng nổ” này, số dư tiền gửi của nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán liên tiếp duy trì trên mốc 90.000 tỷ đồng và kỷ lục 100.000 tỷ đồng. Ngay sau đó, lượng tiền chảy vào thị trường, đưa thanh khoản lên cao kỷ lục hơn 2 tỷ USD, VN-Index 2 lần cán mốc 1.528 điểm trong quý 1/2022.
Số dư tiền gửi vào CTCK tăng trong diễn biến tổng tiền gửi vào hệ thống ngân hàng suy giảm trong quý 1/2024. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, ước tính đến ngày 25/3, huy động vốn của các tổ chức tín dụng giảm 0,76% so với cuối năm 2023, trong khi cùng thời điểm năm ngoái tăng gần 1,2%.
Lý do chủ yếu đến từ mặt bằng lãi suất huy động giảm liên tục và ở mức thấp kỷ lục, điều này khiến lượng tiền gửi ngân hàng chảy sang các kênh đầu tư sinh lời "hấp dẫn" hơn là vàng, bất động sản, chứng khoán.
>> Lãi suất giảm sâu, tiền sẽ chảy vào chứng khoán?
Chấm dứt “huy động” tiền từ tài khoản chứng khoán
| Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước yêu cầu các CTCK dừng ngay các giao dịch liên quan đến hoạt động hợp tác đầu tư |
Theo công văn, các CTCK sẽ phải báo cáo lộ trình thực hiện việc tất toán trước 30/12/2023, đồng thời định kỳ hàng tháng phải báo cáo kết quả thực hiện cho tới khi tất toán toàn bộ.
Cụ thể, UBCKNN cho biết, đã xảy ra hiện tượng một số CTCK thông qua trang web, ứng dụng hoặc ký hợp đồng trực tiếp với nhà đầu tư để thỏa thuận, cho phép họ được hưởng lãi suất trên số tiền chưa phát sinh giao dịch trong tài khoản.
Các CTCK sẽ trả cho nhà đầu tư mức lãi suất khá hấp dẫn, thậm chí hơn cả lãi suất ngân hàng cùng cơ chế tất toán/rút tiền linh hoạt để huy động được khoản tiền rẻ để thực hiện các hoạt động khác như cho vay ký quỹ margin với lãi suất cao hơn, đi đầu tư…
Theo đó, hoạt động này có thể bị các nhà đầu tư hiểu nhầm CTCK có chức năng nhận tiền gửi như tổ chức tín dụng, vốn không đúng với chức năng của CTCK. Trước hiện tượng này, UBCKNN nghiêm cấm các hành động biến tướng huy động vốn từ nhà đầu tư của các CTCK.
>> Sau sự cố bị hacker tấn công, tiền gửi khách hàng vào VNDirect 'bốc hơi' gần 600 tỷ đồng sau 3 tháng đầu năm