- Nguồn gốc xuất xứ xe cộ là điểm quan trọng trong các điều khoản
- Cả 3 quốc gia đang đối mặt áp lực chính trị để kết thúc thoả thuận
- Thị trường ít bị ảnh hưởng và chưa chắc có thể kết thúc thoả thuận
Theo các quan chức Mỹ, Mê-hi-cô và Canada, các cuộc đàm phán ba bên về Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) đang gần “thành công” với một danh sách điều khoản trên nhiều lĩnh vực. Cả ba quốc gia này đều chịu áp lực chính trị để đi đến hợp tác nào đó, mặc dù thị trường có thể sẽ không bị ảnh hưởng nhiều bởi những thông tin tạm thời như vậy ngoại trừ một thoả thuận hợp tác chính thức sau cùng.
Thoả thuận về điều khoản xe cộ gần được hoàn thiện
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng ông có thể đạt được thoả thuận NAFTA “nhanh chóng” mặc dù ông không dám hứa chắc chắn điều đó. Các nhà đàm phán thoả thuận NAFTA nói rằng khuôn khổ sơ bộ của thoả thuận có thể đạt được trong đầu tháng 5.
“Trong vòng 10 ngày tới, về nguyên tắc chúng tôi thực sự có thể đạt được một thoả thuận mới”, Moises Kalach đại diện khu vực doanh nghiệp tư nhân Mê-hi-cô, đã nói như vậy trong cuộc đàm phán ngày 24/4.
Một trong những điểm bắt buộc của Mỹ là nguồn gốc xuất xứ đối với các phương tiện vận chuyển phải được chấp thuận. Điều này được Bộ trưởng Ngoại giao Canada Chrystia Freeland đồng tình,
Các nhà đàm phán phía Mỹ ban đầu yêu cầu các loại phương tiện được chế tạo ở Bắc Mỹ phải chứa 85% giá trị thiết bị phụ tùng được các thành viên trong NAFTA sản xuất, tăng từ mức 62,5% hiện nay. Tuy nhiên báo cáo đưa ra mức này chỉ nên dưới 75% với những linh kiện chính đến từ khu vực có mức lương cao hơn.
Áp lực chính trị hối thúc đưa ra Nghị quyết nhanh chóng
Thời điểm đưa ra thoả thuận khó có thể gây bất ngờ với thị trường do Freeland khẳng định rằng các điều khoản thoả thuận sẽ đều “có lợi” cho tất cả các bên. Cả 3 quốc gia này đều đang phải đối mặt với các sự kiện chính trị sắp tới và việc cam kết một “chiến thắng” là cần thiết cho mỗi lá phiếu bầu từ cử tri của họ.
Mê-hi-cô là tâm điểm chính với cuộc bầu cử sắp tới vào ngày 1/7. Tất cả các bên liên quan cho rằng nên tránh các phiên đàm phán trong khi tổ chức các chiến dịch bầu cử. Đáng chú ý, nếu thoả thuận NAFTA đạt được với chiến thắng thuộc về Trump và Mê-hi-cô phải chia sẻ chi phí xây dựng bức tường ngăn giữa hai quốc gia, ứng viên tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador (AMLP) có thể có thêm động lực chiến đấu với Chính phủ hiện tại do ông khẳng định, nếu đắc cử, ông sẽ “ít mềm mỏng” với Trump hơn. Điều này sẽ khiến AMLP được ủng hộ nhiều hơn.
Ngoài việc gây áp lực để đưa thoả thuận kết thúc, Thượng viện Mê-hi-cô phải phê duyệt. Ngày 1/9 là ngày những quan chức mới sẽ nắm quyền, sớm hơn 3 tháng trước khi Tổng thống Me-hi-cô mới bắt đầu nhiệm chức ngày 1/12. Bộ máy chính quyền hiện tại đang tìm cách kết thúc thoả thuận này nhằm có thêm tín nhiệm từ cộng đồng.
Đàm phán lại thoả thuận NAFTA phần lớn là chiến dịch của Trump. Chắc chắn rằng Đảng Cộng hoà đang tìm kiếm một “chiến thắng” ở đây nhằm giúp thu hút thêm sự ủng hộ cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ trong tháng 11.
Một yếu tố quan trọng trong khuôn khổ thoả thuận cũng liên quan đến Mỹ, đó là bất kỳ Hợp tác nào muốn Quốc hội thồng qua cũng sẽ phải mất vài tháng. Bên cạnh đó, một nhà chuyên gia chính trị cũng cảnh báo rằng Đảng Dân chủ cũng muốn tham gia vào công việc chính trị trong Quốc hội và có thể không muốn ủng hộ các quyết định của Tổng thống, chỉ đơn giản là họ đang tránh ủng hộ Đảng Cộng hoà trước thềm bầu cử.
Canada cũng đang có diễn biến trái chiều – mặc dù ở mức độ thấp hơn vì tỉnh Ontario sẽ tổ chức một cuộc tổng tuyển cử vào 7/6. Mặc dù Thủ tướng Canada Justin Trudeau sẽ không được đưa vào danh sách bầu cử cho đến năm 2019, ông phụ thuộc nhiều vào ủng hộ của những tỉnh có dân số lớn. Quebec cũng sẽ tổ chức bầu cử vào 1/10.
Tại sao thị trường có khả năng bỏ qua Kết quả của thoả thuận
Những thông tin về chính trị có thể khiến thị trường điều chỉnh, tuy nhiên chúng hiếm khi có ảnh hưởng lâu dài. Nói một cách đơn giản, tất cả các bên liên quan đều đang lo lắng kết thúc thoả thuận sớm để có thể lấy thêm tín nhiệm của cộng đồng. Nếu xét riêng những ảnh hưởng của thoả thuận, các chính trị gia gần như sẽ có một chiến thắng vang dội, mặc dù nó có thể không có tác động gì ngoài kế hoạch bầu cử của họ.
Mặc dù đồng peso của Mexico chỉ đang được giao dịch dựa trên sự đồn đoán với biến động phụ thuộc chủ yếu vào thoả thuận NAFTA, nó đã giảm khoảng 0,2% so với USD từ 18/5/2017 (biểu đồ bên dưới) khi Đại diện thương mại Mỹ Rober Lighthizer thông báo cho Quốc hội về quyết định của Trump khi tham gia đàm phán với Canada và Mê-hi-cô là “sớm nhất có thể”.
Ngoài ra, thị trường chứng khoán Mê-hi-cô chỉ tăng khoảng 0,2%, dự báo rằng các biến động chính trị, tác động tổng thể của sự bất ổn của thoả thuận NAFTA là không đáng kể. Mặc dù các cuộc đàm phán đã kéo dài liên tục, các bên liên quan đang phải chịu áp lực để đạt được “chiến thắng”. Chi tiết cuối cùng về thoả thuận có thể sẽ chỉ là một thông tin bên lề. Trong tất cả các trường hợp, thị trường sẽ hài lòng khi kết thúc thoả thuận với một sự kiện nhỏ bé này và chuyển sang những mối quan tâm lớn hơn.