Bất chấp tham vọng của Fed, VN-Index hướng tới đỉnh 52 tuần?

Hình 2: Lộ trình tăng giảm lãi suất của Mỹ kể từ năm 1972 đến nay. Sau 10 lần liên tiếp nâng lãi suất hậu COVID-19, lãi suất của Mỹ hiện đã lên mức cao nhất, ngang với mức ngay trước đại khủng hoảng kinh tế toàn cầu 2008, và đây cũng là mức cao nhất kể từ năm 2000.

Chính vì điều này, chính sách của Fed không phải chỉ xoay quanh việc nước Mỹ có tăng trưởng kinh tế hay không, mà cái còn lớn hơn phải giữ đó là đồng Mỹ kim phải tiếp tục được sử dụng trong thanh toán quốc tế, nhằm giữ được vị thế quan trọng của Mỹ trong thương mại toàn cầu. Đây là việc không dễ, do đó có thể nói tham vọng điều tiết đồng tiền quốc tế này sẽ khiến cho Fed phải hy sinh tăng trưởng ngắn hạn của Mỹ, và trong tương lai cũng không nên ngạc nhiên nếu Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất cao hơn nữa.

Việc thắt chặt tiền tệ của Mỹ xưa nay luôn có tác động trực tiếp lên thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, đến một mức tăng nào đó, Fed không chỉ đơn giản là thắt chặt tiền tệ để đối phó với lạm phát trong nước, mà họ đang đi theo một chiến lược quốc tế nhằm bảo vệ vị thế của Mỹ chi phối thương mại toàn cầu. Và giai đoạn tăng đó của lãi suất Mỹ cần có một đối sách để Việt Nam rẽ bước ra khỏi guồng ảnh hưởng trực tiếp. Đối với TTCK nói riêng, có thể nói dòng vốn cũng không hoang đường đến mức rời đi một thị trường tăng trưởng trong dài hạn, ổn định lạm phát, để đi theo một mức lãi suất cao ngất nhưng không thể duy trì lâu của Fed.

Lãi suất Mỹ nếu quá cao sẽ làm bản thân nước này phát sinh vấn đề, đầu tiên là từ hệ thống ngân hàng của họ, do đó có tăng thêm thì cũng không thể giữ lâu dài mức cao đó. Trong khi nếu dòng vốn ngoại rời TTCK Việt Nam, mà thị trường sập mạnh thì điều này sẽ khiến dòng vốn tiếp tục ra đi, bởi vì dòng vốn không đi tìm “hàng giá rẻ” mà họ đi tìm một thị trường có tiềm năng tăng trưởng dài hạn. Nhưng nếu TTCK vẫn giữ được một mức đi ngang chuẩn mực chờ cho sóng gió thế giới đi qua, thì dòng vốn ngoại sẽ sớm quay trở lại. Và đối với một thị trường đi ngang, bức tranh đầy đủ không chỉ nằm ở nhịp “swing low” giảm tìm đáy rồi tích lũy không thủng đáy, mà điều kiện đủ còn phải nằm ở nhịp “swing high” bật tăng tìm đỉnh của một chu kỳ đi ngang. Đỉnh càng xa so với đáy thì đáy càng vững. Nhiều người lầm tưởng đi ngang thì phải kẹp trong một biên độ hẹp loanh quanh chẳng lên chẳng xuống, nhưng thực ra đó chưa phải là đi ngang vững chắc, thể hiện cân bằng cung cầu, mà đó chỉ là một thời gian tắc nghẽn của thị trường.

TTCK là hàn thử biểu của nền kinh tế, do đó người ta sốc khi báo cáo quý 1 của rất nhiều công ty làm ăn tuột dốc đến 50%-90% thậm chí lỗ nặng so với cùng kỳ các năm trước. Tăng trong nghi ngờ một lần nữa khi VN-Index bật vùng 1,080 vừa qua thanh khoản đã đạt mức tỷ đô chứng tỏ lực bán không hề nhỏ, nhưng lực mua lấn át giúp thị trường tiếp tục đi lên.

Có một thực tế nữa cần phải nhớ đến, sở hữu dù chỉ 1 cổ phiếu, NĐT chính là 1 trong những người chủ của một công ty đại chúng. Và không phải chỉ có di tích lịch sử, núi sông, đất cát thì mới là tài sản quốc gia, chúng ta cần phải hiểu cổ phiếu cũng là một tài sản quốc gia rất quan trọng. Chẳng tốt đẹp gì khi tài sản của một quốc gia phải rẻ đi, kể cả trong suy thoái đi nữa. Chúng ta chẳng việc gì phải nghèo khó mà tốt bụng, bởi vì chúng ta có thể vừa khá giả vừa sống tốt đẹp nữa. Trong đời sống của một cá nhân, người ta có thể phân vân với câu hỏi “tiền nhiều để làm gì?” nhưng đối với doanh nghiệp, không có tiền thì không có tăng trưởng, không có triển vọng gì cho tương lai. Từ mặt trận cạnh tranh đã xa xỉ đối với việc doanh nghiệp đói vốn, mà ngay cả sự tồn vong của nó cũng đe dọa khi không có tiền. Chúng ta hãy thôi đòi hỏi việc những doanh nghiệp được định giá rẻ mạt phải sản xuất ra những mặt hàng có sức cạnh tranh trên thị trường thế giới. Và cần phải tìm cách thông minh thoát ra vòng xoay bế tắc: không có vốn thì suy thoái, suy thoái thì càng không có vốn.

Nhìn về những đất nước phát triển, nước Mỹ rúng động với cuộc khủng hoảng bong bóng dot com, cuộc khủng hoảng từ thị trường bất động sản 2008, chỉ số chứng khoán của nước này nhìn chung hậu khủng hoảng vẫn duy trì đi lên tầm cao mới, không có chuyện chỉ số tăng lên rồi sau đại dịch thì giảm đi trở về mức thấp hơn hoặc bằng với trước khủng hoảng. Hay gần đây nhất nhìn vào chỉ số của Nhật Bản, chỉ số Nikkei 225 thật ra không những là đang ở độ cao không chỉ là đỉnh của 52 tuần, mà nếu nhìn từ giai đoạn những năm 2000 trở lại đây thì đây còn là đỉnh cao lịch sử của chỉ số này. Điều này cũng không khó hiểu, bởi Chính phủ Nhật hậu đại dịch vẫn còn mở rộng chính sách tiền tệ, hoàn toàn đối lập với Mỹ đã liên tiếp 10 lần nâng cao lãi suất. Và đây cũng là thêm một minh chứng về việc không nhất thiết gì một TTCK sau khi tăng bật đỉnh lịch sử thì phải giảm be bét trở về mức thấp như kiểu “mèo lại hoàn mèo”. Và đây có phải là lý do mà suy thoái, khủng hoảng kinh tế đi qua nhưng những quốc gia như Mỹ, Nhật … vẫn tiếp tục tăng trưởng, nằm trong nhóm những nền kinh tế dẫn đầu của thế giới?

Được viết bởi: Ha Van Dinh