Xem xong phim “Avengers: Infinity War – Cuộc chiến vô cực” bỗng nhớ đến tình hình thị trường chứng khoán mấy bữa nay. Ngẫm lại thấy cũng có vài điều mà chứng sỹ có thể học hỏi.
Đừng chống lại cá mập
Đầu phim thấy hơi bất ngờ đoạn ông Loki chết dưới tay Thanos. Thấy ông anh Thor và mấy chiến binh của tộc Asgard đều thảm bại, Loki lập kế giả hàng rùi dùng dao đâm lén Thanos. Tuy nhiên, đâm lén không thành công mà còn bị Thanos chụp lại và "xử đẹp". Loki nổi tiếng thông minh, xảo quyệt, mưu lược mà sao lần này chả biết tính toán gì cả. Định một mình chống mafia à? Hay là nhân vật này hết hot rùi nên ông đạo diễn nghĩ đại một cảnh để cho chết sớm? Thanos có phải người thường đâu và lại còn cả một đám đệ tử đứng ngay đấy. Ngay cả khi xử được Thanos thì đám lâu la kia để yên cho ông trốn đi à?
Chứng khoán cũng thế. Khối ông tiền ít mà hành động cứ như tay to, trong tay chỉ có khoảng 100 triệu đồng mà cứ tưởng mình có 100 tỷ. Chứng khoán xuống ầm ầm, lệnh lớn bán liên tục mà cứ lao vào bình quân giá xuống. Thế chẳng phải là nhà nghèo mà đòi chơi sang, đã yếu lại thích ra gió, không biết bơi mà còn đòi chống cá mập ư? Thay vì bắt dao rơi thì hãy chờ cho con dao nó rơi xuống đất đã rồi từ từ nhặt lên.
Đừng quá tin vào dự đoán của chuyên gia
Tầm giữa phim có một đoạn Tony Stark hỏi Doctor Strange về xác suất thành công đánh bại Thanos khoảng bao nhiêu. Doctor Strange trả lời rằng chỉ khoảng một phần triệu. Thế tại sao cả hội không lên phi thuyền trốn ngay đi cho xong, còn đánh đấm làm gì nữa khi mà biết chắc là sẽ "toi" hết? Đó là vì các dự báo cũng chỉ là dự báo. Có thể đúng mà cũng có thể sai!
Cư dân mạng vẫn hay nói vui rằng chuyên gia chứng khoán là những người khoác lác về quá khứ, mập mờ trong hiện tại và ỡm ờ về tương lai. Vì sao lại phải ỡm ờ? Vì người có giỏi mấy, thông minh mấy cũng không đoán biết hết được tương lai.
Ông nào phát biểu cũng ra vẻ như Khổng Minh tái thế nhưng ngẫm kỹ lại thì đúng được bao nhiêu? Suy cho cùng vẫn là mưu sự tại nhân thành sự tại thiên. Ai nghe chuyên gia cũng giàu cả thì tỷ phú chứng khoán đã sớm nhiều như cá cơm! Nghe đâu bên Mỹ có thống kê chỉ ra rằng đến gần 50% các dự đoán của các chuyên gia chứng khoán đều sai. Ở Việt Nam chắc cũng không khác lắm. Tình hình thực tế vẫn có thể xuất hiện "thiên nga đen" mà.
"Thiên nga đen" và cách để “làm thịt” nó
"Thiên nga đen" là những sự kiện được cho là không thể xảy ra nhưng bằng cách nào đó lại xảy ra trong thực tế. Não người có khả năng đặc biệt có thể kết hợp và chuyển các thông tin rời rạc nhận được từ môi trường sống thành các dữ liệu có ý nghĩa. Tuy nhiên, nó cũng có điểm yếu. Đó là một khi chúng ta có ý tưởng nào đấy về cách thế giới và thị trường vận hành thì chúng ta sẽ có xu hướng bám chặt vào nó mà không chịu tiếp thu những góc nhìn mới.
Kiểu như vài trăm năm trước khi dân chúng được dạy rằng trái đất hình vuông nhưng khi có ông nào kêu trái đất hình tròn thì sẽ được tuyển thẳng vào nhà thương điên ngay. Chính những định kiến này của đám đông sẽ dễ dẫn đến những sự kiện bất ngờ, những cuộc khủng hoảng… Từ đó dẫn đến sai lầm, phá sản, thua lỗ… của giới đầu tư.
Tuy nhiên, "thiên nga đen" xuất hiện không hoàn toàn chỉ có tiêu cực. Đau khổ của người này lại là hạnh phúc của người khác. Tiền không tự nhiên sinh ra, cũng không tự mất đi mà chỉ chuyển từ tay người này sang tay người khác. Có thể bạn không biết trước được kết quả nhưng bạn vẫn có thể sinh tồn được khi nghịch cảnh xảy ra trên thị trường bằng một chiến lược đầu tư và quản trị rủi ro hợp lý.
Phương pháp này được Nassim Nicholas Taleb đề cập trong các cuốn sách của ông. Nói theo binh pháp Trung Hoa thì là “ném đá dò đường”, nói theo kiểu của các nhà lý luận phương Tây là “thử và sai”. Áp dụng vào trường hợp cụ thể của thị trường chứng khoán thì có thể hiểu thế này. Nếu bạn không biết thị trường sẽ giảm đến đâu thì cứ mua thăm dò một ít. Nếu giá tăng tiếp thì chơi kiểu bình quân giá lên. Còn nếu thị trường lại giảm mạnh thì cứ cắt lỗ để chờ thời cơ quay lại.
Phải có triết lý rõ ràng
Thói thường trong phim thì phe ác dù bá đạo, mạnh mẽ đến đâu thì cuối cùng cũng sẽ thua te tua. Nhưng lần này trong Infinity War thì phe ác lại thắng. Thanos dù là ác nhân nhưng vẫn rất được tôn trọng.
Vì sao? Vì hắn có triết lý và mục tiêu rõ ràng. Mặc dù triết lý của hắn nghe có vẻ điên khùng nhưng Joker chẳng phải cũng là thằng điên sao? Vậy mà cũng có khối kẻ đi theo với slogan “Một cuộc tàn sát bằng mười thang thuốc bổ” đó thôi. Cuộc sống đôi khi không phải là đúng hay sai mà quan trọng là bạn có đủ sức mạnh và khả năng thuyết phục kẻ khác đi theo bạn hay không. Thanos thực sự đã làm quá tốt điều này.
Bạn đầu tư giá trị cũng được vì có rất nhiều người đầu tư giá trị như Benjamin Graham, Warren Buffett... thành công. Bạn đầu cơ cũng vui vì George Soros, John Arnold... vẫn thành tỷ phú được. Bạn đầu tư theo mô hình định lượng cũng tốt vì Larry Fink, James Simons... đều kiếm được rất nhiều tiền. Chơi kiểu mafia, thâu tóm và khuynh đảo doanh nghiệp cũng hay vì Carl Icahn, Stephen Schwarzman… đều là đại gia.
Tuy nhiên, bạn đừng tự biến mình thành một nồi lẩu thập cẩm vì như thế bạn sẽ chẳng đi đến đâu cả. Hãy có triết lý rõ ràng giống như Thanos!
The Phong (FILI)