Dù cho giá tiền điện tử liên tục giảm từ đầu năm 2018, tuy nhiên đợt suy thoái này không cản được những cuộc gọi vốn ICOs mới được đưa ra thị trường. Theo như số liệu tổng hợp tùa CoinSchedule, tính tới thời điểm này, năm 2018 đã có 546 đợt ICOs với tổng cộng 12 tỷ USD được kêu gọi. 
Đối với nhiều người, sức hấp dẫn của việc tham gia thị trường tiền điện tử lúc ban đầu và chờ đợi cơ hội để Bitcoin tăng giá vẫn rất rõ ràng. Và ai có thể trách được họ khi mà những nhà đầu tư đã đầu tư vào những đồng tiền có vốn hóa lớn từ lúc ICO như IOTA, Ethereum và NEO kiên trì chờ đợi, thì kết quả thu được có thể khiến người khác chết lặng với mức lợi nhuận 271.333%, 150.343% và 124.161% tương ứng tại thời điểm viết.
Dù vậy, quy định giám sát loại tài sản này còn lỏng lẻo trên toàn cầu và cơ chế bảo vệ nhà đầu tư thì nhiều lỗ hổng phụ thuộc vào nơi diễn ra việc gọi vốn. Hơn nữa, thị trường không hoàn toàn đơn giản mà hàm chứa cả những đợt gọi vốn phi pháp và lừa đảo. Và khi mà thị trường trưởng thành hơn, nhà đầu tư sẽ đối mặt với một loạt những khó khăn không ngờ đến như mâu thuẫn giữa nhà sáng lập đồng tiền với đội ngũ xây dựng vì tranh chấp lợi ích, hay như đội ngũ phát triển bỏ đi để tham gia vào dự án tiền điện tử riêng của họ mà họ đã phát triển từ trước đó.
Có cảnh báo nào mà nhà đầu tư ICO có thể xác định để tránh xa khỏi những dự án rối ren hay những đợt gọi vốn phi pháp không?
Những ICO tốt nhất khá tương đồng với việc đầu tư mạo hiểm truyền thống theo Andrea-Franco Stöhr - CEO của Crypto Finance Conference. Ông cũng chỉ ra rằng ngành công nghiệp này có những cách riêng để nhận biết. Những nền tảng như Coinlist và ICODrops, sàn giao dịch cho phép những dự án ứng dụng công nghệ blockchain kêu gọi vốn theo cách phù hợp nhất có thể thông qua việc cung cấp thông tin, minh bạch và thậm chí còn đánh giá từng ICO. Điều này giúp nhà đầu tư dễ dàng tìm kiếm được những thông tin cần thiết, thậm chí như SEC và những nhà lập pháp khác cũng đang dần dần hoàn thành khung pháp lý của họ.
Công ty đầu tư mạo hiểm danh tiếng cũng đưa ra những phương án cho nhà đầu tư cá nhân tham gia vào ICO thông qua việc quản lý và tập trung quỹ. Tuần vừa rồi, công ty đầu tư mạo hiểm có tiếng tại Thung lũng Silicon Andreessen Horowitz đã triển khai quỹ riêng đầu tư vào các công ty tiền điện tử. Giá trị quỹ 300 triệu USD sẽ được dùng để đầu tư vào các tài sản ở giai đoạn sau như Bitcoin và Ethereum, tuy nhiên họ cũng cho biết họ có kế hoạch để đầu tư vào các công ty phát triển tiền điện tử ở nhiều giai đoạn khác nhau, kể cả cung cấp vốn ban đầu cho việc tiền triển khai. Stöhr nói:
“Bằng cách này, nhà đầu tư về nguyên tắc không cần quá lo lắng về tính pháp lý hay dành nhiều tháng trời kiểm tra thông tin. Ở một số phương diện thì quỹ tiền điện tử như này trên thực tế khá giống với quỹ mạo hiểm cơ bản. Trong khi các quỹ như thế này thường ưu tiên những đồng tiền điện tử có tính thanh khoản cao, thì một vài công ty có tiếng cho biết họ dự định sẽ nắm giữ những đồng tiền này trong vài năm”.
Vấn đề KYC và AML
2 chủ đề nổi bật đối với các nhà đầu tư ICO và các tổ chức phát hành là: xác định danh tính khách hàng (KYC) và kiểm soát việc chống rửa tiền (AML). Cộng đồng tiền ảo giải quyết vấn đề KYC và AML như thế nào?
Theo Chance Du, nhà sáng lập của Coefficient Ventures, cách thích hợp để giải quyết vấn đề KYC hay AML là thiết lập và đăng ký một pháp nhân offshore. “Điều này chủ yếu là do thực tế rằng nhiều cơ hội đầu tư ICO thì không cho phép nhà đầu tư Mỹ và Trung Quốc tham gia”.
Richard Ettl, CEO của Smart Containers Group, tin rằng KYC và AML đã trở thành tiêu chuẩn thực tế đối với hầu hết các dự án ICO hiện nay. Lấy công ty của ông làm ví dụ, Ettl cho biết:
“Đối với Smart Containers Group, một công ty Thuỵ Sỹ, các tiêu chuẩn tối thiểu là rất cao so với quy chuẩn pháp lý ở các khu vực khác. Trong dự án ICO của Smart Containers Group, chúng tôi muốn đặt tiêu chuẩn tuân thủ và apd dụng nó cho tất cả nhà đầu tư. Điều này chắc chắn sẽ khiến việc ICO trở nên phức tạp và tốn kém hơn, do việc kiểm tra KYC/AML rất tốn kém .Quyết định này do đó khiến chúng tôi phải tăng mức đầu tư tối thiểu là 500 USD. Tôi nghĩ sẽ hữu ích khi có một phiên bản đơn giản của KYC/AML với số tiền đầu tư ít hơn 1000 USD”.
Nhưng những nỗ lực này vẫn chưa đủ. Như với mọi khoản đầu tư khác, quy tắc người mua phải chịu trách nhiệm đã được áp dụng. Shane Brett, đồng sáng lập và CEO của GECKO Governance chỉ ra rằng trước khi tham gia vào một dự án ICO, những người tham gia nên đảm bảo họ đã xem xét mọi khía cạnh của dự án, bao gồm kiến thức của nhóm đó; dự kiến sử dụng số tiền thu được như thế nào; các yêu cầu về AML/KYC; và lộ trình tổng thể của dự án. Brett cảnh báo:
“Ngành công nghiệp non trẻ này vẫn chưa có số lượng nhà môi giới hoặc các cố vấn đầu tư để tham khảo ý kiến như là khi bạn đầu tư bằng các phương pháp tài chính truyền thống, vì vậy nên xem xét rất chi tiết trước khi đầu tư. Tuy nhiên, đây là một khối lượng công việc đáng kể đối với một nhà đầu tư cá nhân”.
Vượt qua các vấn đề về niềm tin
Không bao giờ là dễ dàng để xây dựng niềm tin về một dự án, Roberto Rabasco, đồng sáng lập và chuyên gia về ứng dụng và công nghệ đám mây tại Orvium cho biết. Tuy nhiên có nhiều cách để chứng minh tính hợp lệ của nó, đặc biệt là trong thời đại thông tin như hiện nay. “Bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin về nhà sáng lập của dự án, cũng như mạng lưới của họ, các công bố truyền thông và lĩnh vực chuyên gia của họ”, ông chia sẻ. “Gần đây chúng tôi đã thấy một số quy định pháp lý về việc thực thi KYC và AML cho các sàn giao dịch, vì vậy chúng tôi kỳ vọng số lượng công ty cung cấp các dịch vụ tương tự sẽ phát triển mạnh hơn”.
Với việc dỡ bỏ lệnh cấm quảng cáo tiền ảo của Facebook đối với các công ty đã được phê duyệt trước qua nhà quảng cáo ứng dụng KYC đối với Facebook, tiền điện tử cũng có thể có thêm cách khác để tăng giá. Mặc dù các hoạt động ICO vẫn sẽ bị cấm ở Facebook, Rabasco tin rằng những người sáng lập dự án đóng một vai trò quan trọng trong cộng đồng dự án và có thể sẽ góp phần quan trọng trong việc đảo ngược các lệnh cấm ICO. Đồng thời, ông hy vọng việc này cùng các hướng dẫn cũng sẽ được các công ty công nghệ lớn hoặc các doanh nghiệp truyền thông xã hội điều chỉnh.
Tuy nhiên, Gianluca Giancola, đồng sáng lập và giám đốc mảng UX và thiết kế tại hệ sinh thái điểm tích luỹ trên nền tảng blockchain qiibee cảnh báo, các loại tiền ảo mới cũng đang có xu hướng thu hút nhiều sự quan tâm và thường là từ những nhà đầu tư ít thông tin và đang tìm kiếm lợi nhuận nhanh chóng. Ông nhấn mạnh rằng trọng tâm cần phải dựa trên các nguyên tắc cơ bản.
Ngoài thông tin được thảo luận trước đó, điều này cũng có nghĩa là nhà đầu tư sẽ nhận được thông tin cụ thể về số lượng giao dịch và thanh khoảng, cũng như liệu có dễ dàng thoái vốn sau khi đầu tư hay không. Những câu hỏi trọng yếu khác bao gồm chúng sẽ giao dịch trên sàn nào hay liệu những sàn đó có từng vi phạm an ninh dữ liệu hoặc bị tấn công hay không.
Tổ chức đằng sau việc chào bán
Mọi tổ chức đều có chính trị và mâu thuẫn riêng, một điều gì đó đặc biệt với nhiều công ty khởi nghiệp. Chance Du cho rằng khi đầu tư vào tiền ảo, điều quan trọng là phải xem xét kỹ tổ chức đằng sau đội ngũ đó. Nhà đầu tư nên xem xét nhà sáng lập đã làm việc với nhau trong bao nhiêu năm. Nếu tổ chức hoặc đội nhóm này vừa mới thành lập, nhiều khả năng nó sẽ có tác động tiêu cực đến việc chào bán hoặc có vấn đề.
“Gần đây chúng tôi đã xem xét một vài dự án ICO, và đội ngũ sáng lập đã tách ra trước khi việc gọi vốn hoàn tất. Nếu đội ngũ của dự án không ổn định, nó sẽ gặp vấn đề lớn và chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến diễn biến của khoản này đầu tư này”.
Elliot Rothfield, nhà sáng lập và giám đốc Watermelon Block giải thích rằng tâm lý thị trường hiện tại về tiền điện tử vẫn còn hoài nghi, nhiều nhà đầu tư vẫn do dự về việc có nên tham gia hay không. Tuy nhiên, ông nói, thái độ này cũng có thể được nhìn từ một góc độ tích cực. Rothfield giải thích rằng nhà đầu tư cần phải nhận thức được thực tế của các dự án gian lận và lừa đảo trong lĩnh vực này nhưng cũng giống như hầu hết mọi thứ trong cuộc sống, nếu càng mất nhiều thời gian nghiên cứu và đầu tư, càng ngày họ sẽ càng am hiểu về thị trường này.
Tất nhiên, chất lượng và độ sâu sắc của việc kiểm tra thông tin là yếu tố quan trọng nhất của thành công và kinh nghiệm. Felix Hötzinger, cố vấn cấp cao của GAMB cho rằng các quy trình chuẩn hoá và đã được chứng minh như KYC và AML đang trở thành chuẩn mực cho các dự án tiền điện tử đối với nhà đầu tư trong nước cũng như quốc tế để có thể đưa ra tiêu chuẩn phù hợp cho lĩnh vực này.
Nhưng trước hết, có nhà đầu tư quan tâm là bước đầu và có lẽ là hàng phòng thủ tốt nhất của dự án.
“Trong bất kỳ trường hợp nào, chúng tôi đề nghị rằng mỗi nhà đầu tư cần xem xét kỹ lưỡng mọi khía cạnh như đầu tư vào bất kỳ tài sản truyền thống nào. Khung pháp lý sẽ tiếp tục xác định các quy tắc và dần dần giúp chuyên nghiệp hoá ngành công nghiệp tiền ảo.